W historii możemy spotkać się z wieloma formami sprawowania władzy – z monarchią, czyli sprawowaniem władzy przez króla albo republiką, w której władza jest wybierana na jakiś czas. Wśród kart polskiej historii natrafimy również na zjawisko, które nosi nazwę wolnej elekcji. Elekcja to wybór kogoś na jakieś stanowisko. W przypadku Rzeczypospolitej szlacheckiej szlachta wybierała kandydata na nowego króla po śmierci starego. Co to wolna elekcja? To wybór monarchy bez przestrzegania zasad sukcesji dynastycznej, czyli dziedziczenia tronu. W Polsce pierwsza wolna elekcja nastąpiła w tysiąc pięćset siedemdziesiątym trzecim, rok po tym, jak król Polski Zygmunt II August zmarł. Był on ostatnim z dynastii Jagiellonów i nie posiadał on potomka, który mógłby objąć tron, dlatego jego śmierć okazała się problemem – w Polsce zapanowało bezkrólewie, co groziło destabilizacją państwa. Szlachta polska ustaliła między sobą, że nowego króla będzie się od tej pory wybierać przez powszednie wybory – mógł w nich wziąć każdy szlachcic. Pierwszym królem elekcyjnym był Henryk III Walezy obrany w tysiąc pięćset siedemdziesiątym trzecim roku. Z kolei ostatnim królem wybranym w drodze wolnej elekcji był Stanisław August Poniatowski, który objął tron w tysiąc siedemset sześćdziesiątym czwartym roku.Wolną elekcję zniesiono w czasie Sejmu Wielkiego i Konstytucji 3 Maja w tysiąc siedemset dziewięćdziesiątym pierwszym roku, ze względu na to, że osłabiała pozycję króla i umożliwiała interwencję obcych państw w funkcjonowanie państwa polskiego.